NCMEC Raporuna Dayalı Suç İsnadı: Ceza Yargılamasında Hukuki Değerlendirme
1. Giriş
Son yıllarda Türkiye’de özellikle çocukların cinsel istismarı ve müstehcenlik suçları kapsamında birçok ceza soruşturması ve kovuşturması, ABD merkezli National Center for Missing and Exploited Children (NCMEC) raporları doğrultusunda başlatılmaktadır. Facebook, Instagram, WhatsApp ve benzeri Meta platformları; içerik ihlali tespit ettiğinde, bu içerikleri NCMEC’e bildirir. Ardından rapor, genellikle Interpol aracılığıyla Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na, oradan da ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na ulaştırılır.
2. NCMEC Raporu Nedir?
NCMEC, ABD’de faaliyet gösteren ve çocukların korunmasına odaklanan yarı-resmi bir kuruluştur. Teknoloji şirketleri, ABD yasaları gereği çocuk istismarı ve istismar içerikli materyal tespit ettiklerinde bunu NCMEC’e bildirmekle yükümlüdür (özellikle 18 U.S.C. § 2258A kapsamında).
3. Türkiye’de NCMEC Raporunun Ceza Muhakemesi Açısından Niteliği
a) Delil Değeri
CMK m. 217’ye göre ceza mahkemesi, “hukuka uygun şekilde elde edilmiş her türlü delil” ile karar verir. Bu noktada, NCMEC raporu şu soruları gündeme getirir:
- Hukuka uygunluk: Rapor, Türkiye Cumhuriyeti hukuk sistemi içinde elde edilmemiştir. Ancak resmi makamlar eliyle dosyaya girerse, yasadışılık iddiası zayıflar.
- Doğrulanabilirlik: Raporun içeriğinde geçen IP adresinin ve kullanıcı kimliğinin doğru eşleştirilmesi gerekir.
- Eksik zincir: NCMEC → Interpol → EGM → Savcılık zinciri açık değilse, savunma açısından delil zinciri sorgulanabilir.
📌 Yargıtay 18. CD, E.2022/3516, K.2022/7319:
“Yurtdışından gelen içerik bildirimlerine dayanılarak yapılan soruşturmalarda, bildirimin kim tarafından, hangi araçla ve hangi usulle yapıldığının tespit edilmesi gerekir.”
b) Delil Yasakları ve Hak İhlalleri
- CMK m. 134 (bilişim sistemlerinin incelenmesi) kapsamında, hakim kararı olmaksızın doğrudan cihaza müdahale edilmesi veya dijital veriye ulaşılması durumunda delil yasadışı olur.
- KVKK ve CMK birlikte değerlendirildiğinde, kişisel verinin üçüncü ülke menşeli özel bir kurumdan gelmesi, savunma açısından sorgulanabilir bir zemin doğurur.
4. Suç İsnadına Karşı Savunma Stratejileri
Avukatlar açısından NCMEC raporuna dayalı isnatlarda savunma şu açılardan kurulmalıdır:
1. IP adresi ile kişi ilişkilendirilebilmiş mi?
- IP bilgisi dinamik mi, statik mi?
- Gerçek kullanıcı kim?
2. Raporun dosyaya nasıl girdiği açık mı?
- Rapor adli kolluk aracılığıyla mı ulaştırılmış?
- EGM Siber Suçlar tarafından resmi yazı ile mi dosyaya sunulmuş?
3. Zincir eksik mi?
- NCMEC → Interpol → Emniyet → Savcılık zinciri belgelenmiş mi?
4. Suç isnadına dayanak dijital materyal yasal yollarla mı elde edilmiş?
- Bilgisayara veya telefona el koyma CMK m. 134 kapsamında mı yapılmış?
- Arama ve elkoyma işlemlerinde hakim kararı var mı?
Gemlik 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2023/717 E sayılı dosyasındaNCMEC raporu nedeniyle yapılan ihbar nedeniyle görülen davada sanıkların BERAATİNE karar verilmiştir.;
Konuya ilişkin yapılan yargılamada “Her ne kadar sanık ve SSÇ haklarında müstehcen yayınların üretiminde çocukları kullanmak suçundan cezalandırılması istemiyle kamu davası açılmış ise de; bahse konu olaya ilişkin herhangi bir tanık beyanının bulunmadığı, bahse konu görüntülerin sanığın ve SSÇ’nin telefonu, bilgisayarı veya başkaca bir elektronik cihazında rastlanılmadığı, telefon numarasının sanığın üzerine kayıtlı olmasının ve olay tarihinde SSÇ tarafından kullanılmasının sanığın ve SSÇ’nin üzerilerine atılı suçu işlediklerine karine teşkil edemeyeceği, bahse konu sosyal medya hesabının da dinlenen tanık beyanında ve SSÇ’nin savunmasından da anlaşılacağı üzere olay tarihinde çalındığının anlaşıldığı, bu haliyle sanık ve SSÇ’nn atılı suçu işledikleri hususunda mahkememizce tam bir vicdani kanaatin hasıl olmadığı anlaşılmakla sanığın ve SSSÇ’nin atılı suçu işlemediklerine ilişkin savunmalarının aksini gösterir atılı suçu işlediklerine ilişkin her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı, mahkumiyetlerine yeterli delil elde edilemeyen sanık ve SSÇ hakkında şüpheden sanık yararlanır ilkesi de gözetilmek suretiyle, üzerilerine atılı suçtan CMK 223/2-e maddesi gereğince beraatine karar verilmiştir.” şeklinde belirtilmiştir.
5. Sonuç
NCMEC raporları, içerik yönünden hassas ve toplumu ilgilendiren suçların tespitinde önemli rol oynamaktadır. Ancak Türk ceza yargılaması bakımından bu raporların delil değerinin sınırları, nasıl elde edildiği, dosyaya nasıl girdiği ve sanıkla nasıl ilişkilendirildiği büyük önem taşır. Avukatların, bu raporlara karşı usulî ve teknik savunmalar geliştirmesi, müvekkil haklarının korunması açısından kritik önemdedir.